Narowy i nałogi koni
Dlaczego konie nabywają złych narowów?
Dość często spotykanymi nałogami i nawykami koni jest tkanie i łykawość. Często też zachowania stereotypiczne z powodu częstego przebywania na uwięzi i w boksie.
Wokół tych nawyków i nałogów nagromadziło się wiele opinii i porad. Natomiast kluczowym pytaniem hodowcy, powinno być jak zapobiegać tym nałogom. Szczególną uwagę należy zwrócić na fakt, iż konie starsze niestety niezwykle rzadko udaje się pozbyć tych wad. Uważa się, że kluczową rolę w zapobieganiu narowom odgrywa sposób opieki nad koniem w najmłodszym wieku. Ilość ruchu oraz rodzaj paszy.
Co robić, aby ustrzec młodego konia przed nałogami i stereotypią.
Obecnie uważa się, że wychowanie młodego źrebaka powinno polegać na maksymalnym zajęciu mu wolnego czasu. Koń jest zwierzęciem aktywnym, stepowym, gdzie w poszukiwaniu pożywienia przemierza duże odległości od urodzenia. Przemieszcza się non stop, skupiając uwagę na pokarmie, oraz na unikaniu niebezpieczeństw.
Na fotografii trzy młode klacze w miejscowości Wetlina w Bieszczadach. Przez większą część roku mieszkały na bardzo dużym pastwisku i nie miały żadnych objawów stereotypii, ani nałogów. Pod wejściem do Chatki Puchatka znajdowało się kilka lat temu stado, które prawie cały rok było pod gołym niebem. stado było w doskonałej formie. Na zimę wyjeżdżało do Lutowisk.
Niestety, w niewoli, koń pomimo czasu wypasania na pastwisku, jest skazany na wielogodzinne przebywanie w zamkniętym boksie. Paszę dostaje w dużych dawkach i może się dość szybko najeść bez potrzeby poszukiwania i bez zaspokojenia instynktu wędrówki i ciągłego skubania i dopełniania żołądka. Oceniam też, że ciekawą teorią jest podawanie przyczyny nałogów i narowów jako częste wielogodzinne pozostawanie konia bez dostępu do paszy. Jak ma to na przykład miejsce w nocy, lub w czasie treningów, czy pracy. Zwyczajowo nie pozwala się wtedy koniowi nic podjadać, a wędzidło utrudnia zjedzenie przypadkowo uskubanej trawy. Według mnie zwiększa to stres ogólny i przekłada się na łatwiejsze uleganie nałogom i narowom u koni.
Jest to pogwałcenie żywiołowiej natury konia.
Koń, który zaspokoi głód i pragnienie w ciągu niewielu minut, nadal szuka instynktownie pokarmu. W naturze koń pobiera pokarm praktycznie cały czas kiedy nie śpi, czyli nawet ponad 18 godzin na dobę. Niestety stoi w boksie i nic nie znajduje ciekawego i różnorodnego w podłożu. Ani żadnych ziół, ani rozmaitości roślin, zapachów i przede wszystkim brak różnorodności składników organicznych i nieorganicznych, które czekają na dzikie zwierzęta i konie na pastwisku. Powoduje to stres, frustrację i nudę, koń nie ma możliwości wydatkowania energii.
Pojawiają się wtedy nałogi i zachowania stereotypiczne jak kopanie, chodzenie w kółko, tkanie czy łykawość.
Zachowania te nie pojawiają się, lub znacznie rzadziej u osobników flegmatycznych, o zrównoważonej psychice, wycofanych i często słabo odżywionych. Lub u osobników odizolowanych od stada, ponieważ dość często młode źrebaki podglądają te zachowania u starszych i naśladują.
Aby starać się uniknąć takich zachowań należy maksymalizować czas przebywania stada na wolnym powietrzu, nie przekarmiać w boksach, zapewniać dużą rozmaitość pasz i dbać o dobrą jakość siana ze sporą różnorodnością innych roślin pastewnych, jak bobik, lucerna, mięta, rumianek, skrzyp polny, babka i krwawnik. Nie należy przekarmiać paszami słodkimi, ponieważ udowodniono, że ma to bezpośredni wpływ na nabywanie wad. Chciałam jeszcze dodać, że dawniej konie pracujące zawsze miały przy wozach czy przy dorożkach worki z paszą, tzw. obrok. Dzisiaj zaniechuje się stosowanie obroku, często koń przez kilka godzin pracuje, ze świadomością braku dostępu do paszy.
Koń pod siodłem ma często zabronione podskubywanie trawy i gałązek. Takie postępowanie obciąża psychikę konia, który musi być posłuszny, jednak nigdy nie zrozumie dlaczego zabrania mu się instynktownej czynności skubania trawy.
Młody źrebak musi mieć dużo ruchu, zapewnioną obecność matki, absolutnie niedozwolone jest złe traktowanie młodego konia, ponieważ zwiększa to frustrację.
Należy tu przypomnieć, że w naszym umiarkowanym klimacie konie mogą przebywać większość roku na pastwisku mając za schronienie wiatę i trzy ściany. Rasy prymitywne jeszcze lepiej sobie radzą. Tarpan (wymarły), czy Konik Polski posiadający częściowo geny Tarpana, świetnie sobie radzą na wolności. Odporne, silne o twardych kopytach i zrównoważonym charakterze są nieocenione w służbie człowiekowi. Wspaniałe do nauki jazdy dla dzieci.
Konie, które mają dużo wolności, stały dostęp do pastwiska, rzadko wpadają w narowy i nałogi.
Więcej na temat psychiki konia
Komentarze
Prześlij komentarz